Strona główna
Rekrutacja
Specjalność Metody izotopowe
Przedmioty
GADAM
Badania naukowe
Pracownicy
Prace studentów
Kontakt
Badania naukowe Zakładu Zastosowań
Radioizotopów (Centrum Doskonałości Gadam)
Wieloletni program badawczy Centrum GADAM
Główna tematyka badań naukowych prowadzonych w Centrum od ponad 35 lat skupiała się na opracowaniu i doskonaleniu jednej z ważnych grup metod fizycznych, które mają zastosowanie w naukach o Ziemi (środowisku) i w archeologii. Są to pomiary skrajnie niskich, naturalnych radioaktywności izotopów kosmogennych w bisferze, hydrosferze i litosferze Ziemi oraz izotopów zawartych w litosferze, pochodzących z szeregów naturalnych szeregów promieniotwórczych. Pomiary te, w zależności od badanych izotopów i materiałów oraz metod pomiaru radioaktywności lub dawek promieniowania jonizującego, służą do określania wieku bezwzględnego obiektów geologicznych i archeologicznych następującymi metodami:
- metoda radiowęglowa (14C)
- luminescencja stymulowana optycznie i termicznie (OSL i TL)
- metoda ołowiowa (210Pb)
- metoda nierównowagi w szeregu uranowo-torowym (U/Th)
Z wymienionych metod, w sposób rutynowy, do datowania obiektów, we współpracy z przedstawicielami nauk o Ziemi i archeologii stosowane są w Centrum trzy pierwsze metody (14C, OSL i TL oraz 210Pb). Pozostała - była badana od strony fizycznej i możliwości zastosowań. Wykonywane metodami 14C, OSL i TL stosunkowo duże liczby oznaczeń wieku (około 300 rocznie) wymagają nieustającego doskonalenia technik analitycznych i pomiarowych w celu zwiększenia precyzji. W szczególności, planuje się:
- Doskonalenie i rozbudowę stanowisk chemicznych i próżniowych do grafityzacji próbek do datowania techniką AMS w metodzie radiowęglowej. Planuje się pozyskanie akceleratorowego spektrometru mas.
- Badanie zjawisk fizycznych odpowiedzialnych za luminescencję minerałów i skał w celu opracowania precyzyjniejszych metod pomiaru dawki promieniowania jonizującego dla potrzeb datowania obiektów o wieku sięgającym ok. 500 tysięcy lat. Badania wymagać będą dalszej rozbudowy stanowisk z automatycznymi, precyzyjnymi czytnikami luminescencji pojedynczych ziaren minerałów.
- Rozwój badań nierównowagi promieniotwórczej w naturalnych szeregach promieniotwórczych pierwiastków. Nowoczesne badania wymagają stosowania metody spektrometrii ciężkich jonów.
Podkreślić należy, iż stosowane nowoczesne techniki eksperymentalne w metodach datowania wymagają bardzo drogich urządzeń pomiarowych oraz wysokiej klasy specjalistów do ich obsługi oraz właściwego rozumienia i wykorzystania wyników badań. Centrum Doskonałości GADAM posiada taką kadrę pracowników oraz szkoli młodych adeptów sztuki we współpracy z międzynarodowymi ośrodkami naukowymi.